Soms ga ik er een middag of een
dag tussenuit – met alleen een opschrijfboekje en een fototoestel op zak. Soms
stap ik dan een museum binnen, maak ik een
wandeling of zit een poos op een bankje te kijken en te luisteren. Niets hoeft
en ik geef aandacht aan wat op mijn pad komt. Het is steeds weer verrassend wat
ik meemaak en ervaar. Ik noem zulke dagen inspiratiedagen. Deze momenten van
vrijheid zijn voor mij een bron van vreugde en van nieuwe ideeën.
Deze morgen lees ik in de trein
over de spiritualiteit van de dagelijkse dingen. In Leiden stap ik het Rijksmuseum
voor Volkenkunde binnen; daar ben ik al lang niet meer geweest. Ik dwaal in een
paar uur de hele wereld rond: van China naar Indonesië, van Afrika naar
Groenland.
Verschillende culturen trekken aan
mij voorbij. Met de ene heb ik meer affiniteit dan met andere. Maar wat mij
vandaag raakt, zijn de dagelijkse dingen die mooi zijn versierd. Gewone
voorwerpen voor dagelijks gebruik zijn met eenvoudige middelen tot prachtige
kunstvoorwerpen geworden.
 |
| voorraadpotten van de Molukken Museum voor Volkenkunde, Leiden |
Een draagzak voor een kind en een
houten deur uit Indonesië, voorraadpotten van keramiek van de Molukken, een
wiegje uit Lapland, kleding van de Inuit uit Canada: alles prachtig versierd en
met veel liefde gemaakt.
 |
| wiegje uit Lapland Museum voor Volkenkunde Leiden |
Ik las vandaag in de trein in het
boekje ‘Raam op het Zuiden’ , over spiritualiteit van het alledaagse, en tot
mijn verassing kom ik daarin tegen wat ik nu net zelf ervaar. De schrijfster,
Maaike de Haardt, schrijft over ‘de blijkbaar algemene menselijke behoefte om
zelfs basale gebruiksvoorwerpen met aandacht en schoonheid te bekleden, om ze
uniek te maken’.
 |
| rand van een pot uit de grafheuvels bij Ermelo Rijksmuseum voor Oudheden Leiden |
Later op de dag bezoek ik het
Rijksmuseum voor Oudheden. Hier zie ik hetzelfde: een oude versierde pot uit de
prehistorie, een oude sleutel, serviesgoed van bijna 200 jaar oud, gevonden in
de gracht van een havezate. Al deze voorwerpen zijn bekleed met schoonheid. Dat
geeft glans aan de dagelijkse dingen.
 |
| aardewerk uit de gracht van een havezate in Zwolle Rijksmuseum voor Oudheden Leiden |
In het Zwitserse boerenmuseum waar
ik kortgeleden was, stond ook van dat oude serviesgoed. Soms was het glazuur er
bijna helemaal af gesleten: zo veel was het gebruikt. Iedere pot iedere kan was
uniek. De versiering was zichtbaar met de hand aangebracht: net niet
symmetrisch, net niet hetzelfde en gelijk.
 |
| pot in Bauernmuseum Althuus, Ferenbalm CH |
In onze tijd zijn de meeste
spullen die wij gebruiken machinaal gemaakt. Ze zijn allemaal precies hetzelfde
en allemaal even perfect. Hoe anders is het met deze oude dingen die hier in de
vitrines staan. Niets is precies rond of helemaal recht. Maar juist deze
handgemaakte dingen raken mij. Ze getuigen van de aandacht die er aan besteed
is. De imperfectie maakt ze levend en echt.
Zo stap ik ’s middags de trein
weer in: vol van al het mooie dat ik zag. Ik ben vervuld van het besef dat
aandacht de gewone dagelijkse dingen een bijzondere glans kan verlenen. Dat is
niet alleen in musea zo of op inspiratiedagen, maar juist ook in ons eigen
leven in het dagelijks leven van alledag.
