Het ruikt heerlijk als ik langs de moskee fiets. Er staan partytenten en er wordt gebakken en gebraden. ‘Turkse culturele dagen’ staat er op een groot spandoek. In de krant heb ik er al over gelezen. Dit is mijn kans: nu kan ik de moskee waar ik elke dag soms zelfs meermalen langs fiets, eens niet alleen van de buitenkant, maar ook van de binnenkant bekijken.
Op Koningsdag draag ik rood-wit-blauw met een oranje sjaaltje en ik spoed mij naar de moskee waar de Turkse vlag wappert. Ik vraag wanneer er een rondleiding in de moskee is, en wij worden meegetroond naar binnen. De schoenen moeten uit en dan ineens zijn we in een heel andere sfeer. De vloer is zacht onder onze voeten, stoelen zijn er niet, en de wanden zijn betegeld met prachtige plantenmotieven en gekalligrafeerde koranteksten.
Een vrijwilliger van de moskee vertelt. Hij beseft dat veel niet-moslims de laatste tijd een heel negatief beeld van de islam gekregen hebben en dat betreurt hij. “Want”, zegt hij, ‘ ‘Islam’ betekent ‘vrede’: het gaat in de Islam om vrede met jezelf, met je naaste en met Allah.” Hij vertelt dat er altijd zoveel nadruk gelegd wordt op de verschillen tussen de godsdiensten, maar dat onze godsdiensten heel veel gemeen hebben, veel meer dan je denkt. Het gaat bij godsdienst om hoe je goed kunt leven, hoe je het leven fijner kunt maken voor de mensen.
Onze rondleider vertelt dat godsdienst vaak misbruikt wordt om macht te uit te oefenen. Vaak worden godsdienst en cultuur met elkaar verward: dingen die in een bepaalde cultuur gewoonte zijn, worden als voorschriften van de religie gezien. Maar vaak is die traditie niet terug te vinden is in de Koran maar gaan er soms zelfs dwars tegen in.
Wat is dit herkenbaar, juist ook in het Christendom. Allerlei gebruiken in kerken zijn cultureel bepaald en zijn niet te herleiden tot de Bijbel. Soms staan ze zelfs haaks op de bijbelse boodschap. Dat vrouwen in sommige kringen geen predikant of priester mogen worden is zo’n voorbeeld. Het wordt gebracht als bijbels, maar in mijn beleving druist het juist tegen de bedoeling van de bijbel in. Dat wat we gewend zijn, zoals het altijd was, is een sterke kracht waar mensen niet makkelijk afstand van doen. Zelfs niet in het spoor van Jezus, die toch juist ook op een vrije manier omging met de tradities in zijn tijd.
Onze rondleider vertelt dat er al 50 jaar een Turkse gemeenschap in Almelo is. Destijds kwamen deze mensen om te werken in de textielfabrieken, die nu allemaal afgebroken worden. Vijftig jaar lang is deze gemeenschap Turks, maar óók Nederlands. Almelo is ook hun stad geworden en Nederland hun land. Deze moskee was de eerste moskee in Nederland. Nu zijn er plannen voor een nieuwe moskee, waarvan het ontwerp bepaald wordt door die twee culturen, de Turkse én de Nederlandse.
Buiten calligrafeert iemand de Fries-Zwitserse naam van onze dochter op een bord met arabische calligrafie. Wij drinken Turkse thee en eten allerlei spannende gerechten. Mijn Fries die zo van zoet houdt, geniet van de Turkse lekkernijen. In ons multiculturele Nederland is dit bij uitstek de manier om Koningsdag te vieren!
