De dagen in Taizé hebben een duidelijke structuur en activiteit en rust wisselen elkaar af. Drie keer per dag zijn er de vieringen met liederen die als een mantra herhaald worden en daardoor echt ‘binnenkomen’. Daarnaast is er elke viering een lange stilte, in plaats van een preek met veel woorden. Door deze elementen zijn de vieringen niet zozeer gericht op het hoofd, op het cognitieve, als wel op het hart, op de ervaring. In onze kerken wordt vaak teveel over God gepraat en is de preek veel te belangrijk. Hier ligt het accent in de vieringen anders, en dat is heilzaam. Geloof is hier niet iets van het hoofd alleen, maar vooral ook iets om te ervaren.
De broeders delen zo hun geloof met al hun gasten, en dat doen ze zonder veel ophef en zonder show. Wat er gebeurt is authentiek, is echt … en dat geeft het een bijzondere kracht. Jongeren leren in onze tijd al zoveel met hun hoofd … het is goed dat hier hun hart ook aangesproken wordt. Bij de Bijbeluitleg door broeders en het gesprek daarover in groepjes, ligt de nadruk ook niet op ‘de leer’ of op het doordenken van filosofische vragen, maar juist op de concrete toepassing van geloof in het dagelijks leven. De vragen om over te praten helpen je om niet eindeloos theoretische discussies aan te gaan, maar om heel tastbaar in je eigen leven op zoek te gaan naar de kracht van God en naar je roeping, jouw opdracht. Zo komt geloven heel dichtbij.
Op een middag was ik bij een workshop over geloof en wetenschap. De vraagstelling was: kunnen geloof en wetenschap samen gaan? Is de wetenschap een bedreiging voor het geloof? Op een heel duidelijke manier trok de broeder die de workshop leidde zijn spoor. Hij liet ons drie afbeeldingen zien: een anatomische kaart van een mensenlichaam, een schilderij van Rembrandt en een ikoon. Drie keer zag je een mens, maar iedere keer anders. Wij snappen meteen dat we de anatomische kaart niet kunnen gebruiken om bij te bidden, en dat we aan de ikoon niet kunnen zien hoe een mensenlichaam opgebouwd is. Iedere afbeelding heeft zijn eigen kracht en bedoeling: de anatomische kaart geef antwoord op de vraag hoe onze spieren en botten lopen. Het schilderij van Rembrandt geeft iets weer van iemands uitstraling, van iemands karakter. En de ikoon, tenslotte, is geen portret in de zin dat het natuurgetrouw is, maar het laat zien wat die mensen voor ons betekenen. Via symbolen, zoals een lichtkrans om het hoofd, wordt duidelijk dat deze afbeelding verwijst naar een betekenisvol mens. Zoals de drie afbeeldingen op heel verschillende vragen antwoord geven, zo is het ook met geloof en wetenschap.
Wetenschap en religie spreken verschillende talen en geven antwoord op verschillende vragen. Het is bijvoorbeeld niet óf evolutie óf schepping, maar het zijn twee verschillende benaderingen. De wetenschap vraagt naar feiten, naar structuren, naar dingen die meetbaar zijn, en het geloof vraagt naar de betekenis en bedoeling van het leven, naar het ‘waarom’ van ons leven. De broeder formuleert het bijbelse antwoord zo: “Het is goed dat we bestaan”. Dat is niet altijd duidelijk voor ons, met de problemen in ons leven en de problemen in de wereld. De bijbel neemt de problemen heel serieus, maar ze zijn niet het startpunt. Want dat is dat de wereld als iets goeds en moois bedoeld is.
 |
| raam van het kerkje van Ameugny |
Op de heuvel van Taizé wordt het geloof beleefd en ervaren, maar is er ook ruimte om na te denken over de grote vragen van deze tijd. Dat de broeders dit soort vragen niet mijden, maar er mee aan de slag gaan en hun visie onomwonden geven, vind ik heel zinvol. Zij staan met hun hele manier van leven voor het geloof, maar tegelijkertijd staan zij met beide benen op de grond en zijn ze mensen van deze tijd die niet bang zijn om over dingen na te denken. Geloof en wereld komen zo niet tegenover elkaar te staan, maar gaan hand in hand. Het is een positieve, open houding, de houding van de broeders van Taizé. Daar spreekt voortdurend in door dat het goed is, dat deze wereld er is. En zo besef ik, dat het goed is dat Taizé er is: dit wonderlijke plekje waar hemel en aarde samenkomen en waar je vol moed en kracht vandaan komt.
