Alles wat leeft, verandert

Dat wat je kent, dat is er toch altijd geweest? Vaak voelen we dat zo. We weten niet beter of het gaat altijd al zo en dus is het zo.  Zo is dat met veel dingen: het is maar net hoe je het geleerd hebt, waar je bent opgegroeid en wat je meegekregen hebt. Dat kennen we en daar houden we aan vast. Vaak gaat dat onbewust. In ieders leven zijn er dan van die momenten waarop ineens blijkt dat het ook anders kan. Soms is dat bedreigend, soms een bevrijding.

Het geloof is vaak iets wat we nemen zoals het ons geleerd wordt. Tijdens een studieweek Keltische spiritualiteit op het Schotse eiland Iona besefte ik weer eens dat ons geloof een geschiedenis heeft. Het heeft zich gedurende vele eeuwen ontwikkeld en de keuzes die daarin ooit gemaakt zijn, zijn bepalend voor hoe het hier en nu is.

Sommige theologische stromingen zijn ooit verketterd, uitgeroeid. Andere hebben het afgelegd tegen stromingen die sterker waren, die de macht naar zich toe trokken. Zo is de Keltische spiritualiteit destijds naar de marges van Europa verdreven. Er zijn toen andere keuzes gemaakt, andere wegen ingeslagen. Nu ontstaat er een hernieuwde belangstelling voor stromingen die het destijds niet gered hebben, die gemarginaliseerd werden. Zouden die ons iets te zeggen hebben in onze tijd, waarin het geloof weer erg in ontwikkeling is?

Zo komt het dat een hele groep mensen een week op het eiland Iona, aan de rand van Europa, bij elkaar komt en nadenkt over wat het Keltisch Christendom ons te bieden heeft. Velen van ons ervaren dat de kerk niet meer vanzelfsprekend is in deze tijd. De kerk van onze tijd is op zoek, en dat verbindt ons met het begin van het Christendom.

de oude abdij van Iona

In de zesde eeuw kwamen Ierse monniken in kleine bootjes over de oceaan op Iona aan. Ze zochten er Gods licht in die ander en ze kwamen het verhaal van Jezus vertellen. Zij waren open voor de ander met zijn eigen traditie en verbonden zich daarmee. Zo ontstond uit die verschillende tradities samen iets nieuws en werd het Keltisch Christendom geboren.

Wij mensen willen tradities vaak vast zetten, in steen beitelen, onveranderlijk maken. Maar dan gaat het leven eruit. Want alles wat leeft is niet statisch, maar juist in beweging. De theoloog Newell noemt dat ‘the unfolding of creation, ‘het ontvouwen van de schepping’. Het is nog niet klaar, niet af, maar het ontwikkelt zich verder en verder. Het is in beweging, het stroomt. In die beweging, in dit ontvouwen, komt het goddelijke aan het licht.

Waarom zijn we vaak zo bang voor nieuwe dingen, nieuwe vormen van geloven? Geloof is in onze tijd vaak als een foto van een rivier. Maar daarin is de essentie van de rivier niet te vinden, want een rivier is niet statisch, maar stroomt. Zo is het goddelijke niet statisch, maar het ontvouwt zich verder en verder. Dat vraagt om openheid:

In de gave van deze nieuwe dag

in de gave van dit huidige moment

waarin tijd en eeuwigheid vervlochten zijn,

laat ons open zijn

voor dat wat nog nooit eerder was

in de gave van deze nieuwe dag

in de gave van dit huidige moment.

(een gebed van John Phillip Newell)

voor wie meer wil lezen over de geschiedenis van de Keltische spiritualiteit: 

Ian Bradley, Keltische spiritualiteit, een oud geloof met perspectieven voor de toekomst