Al jarenlang weiger ik plastic tasjes. Als ik boodschappen ga doen, neem ik altijd een paar tassen of manden mee. In mijn handtas gaan kleine opvouwbare herbruikbare boodschappentasjes mee. Zo kan ik onverwachte boodschappen altijd dragen. In sommige winkels weten ze al dat ik geen tasje wil. Bij andere winkels pakt het personeel de boodschappen niet meer automatisch in een plastic zak, maar vraagt: “Gaat het zo mee?” Boodschappentassen en fietstassen maken veel plastic overbodig. In mijn boodschappentas gaan groentezakjes mee: lichte zakjes, speciaal voor het meenemen van groente. De cassières zijn er al aan gewend. Als de zakjes vies zijn was ik ze even, en ze kunnen er weer maanden tegen.
 |
| netjes om groente in te kopen: hergebruikbaar |
Ik herinner mij hoe mijn moeder vertelde over de tijd waarin het plastic net ontdekt was. Het was iets ongelooflijks; waterdicht en isolerend. Het gaf ongekende mogelijkheden: plastic broekjes zorgden er bijvoorbeeld voor dat alleen de luiers nat werden, en niet het hele bedje. Plastic was een uitkomst op allerlei gebied: in de huishouding, voor elektriciteitsbedrading, in de gezondheidszorg.
Omdat plastic nu goedkoop is, wordt het overal voor gebruikt. Plastic is een wegwerpartikel geworden. Plastic bekertjes, tasjes, bordjes maar ook plastic hebbedingetjes en speelgoed .. allemaal bedoeld voor even. Rond evenementen is het reclamemateriaal vaak van plastic. Het is gratis – en het belandt al gauw weer bij het afval. Rond wereldkampioenschappen krijg je bij allerlei winkels gratis gadgets en er zijn gekke leuke dingen in oranje te koop … van plastic. Een paar dagen zullen we ze gebruiken, en dan zwerven ze weer rond: in huis op zolder of op straat bij het zwerfafval.
Veel producten die vroeger van metaal of hout waren, zijn nu van plastic. Hun levensduur is meestal maar kort: plastic scharnieren of verbindingen zijn niet sterk en als ze eenmaal stuk zijn, zijn ze niet meer te repareren. Omdat de spullen goedkoop zijn, kopen we ze makkelijk. Als ze kapot gaan, kopen we weer nieuw en zo houden we de verspilling van grondstoffen en energie in stand.
Is het typisch Nederlands of gewoon algemeen menselijk? Hoe goedkoper iets is, hoe fijner we het vinden. Dat veel dingen maar even mee gaan, realiseren wij ons niet. Repareren willen of kunnen we niet meer. En dat vinden we ook wel fijn, omdat we dan iets nieuws kunnen kiezen. In alles heb je tegenwoordig modekleuren, en zo brengen nieuwe spullen ons weer op de mode.
Inmiddels is plastic overal: in de winkels in heel veel producten, in de bermen en zelfs in zee. Niet wij maar het plastic beheerst inmiddels de wereld. Op internet circuleren filmpjes van zeevogels die sterven van de honger omdat hun maag vol plastic zit. Andere zeedieren raken verstrikt in het rondzwevende plastic en in de stad zitten vogelnesten vol plastic, waardoor jonge vogels sterven. Het afvalplastic vergaat wel, maar heel langzaam. En als het dan vergaat, komt het in piepkleine deeltjes in de voedselketen terug.
 |
| zie: plasticsoupfoundation.org |
Plastic is een prachtige uitvinding. Maar niet het plastic moet de wereld beheersen, maar wij. Als consument mogen wij wel wat kritischer zijn. Hebben we al dat plastic echt nodig? Vandaag begint de ‘Zero Plastic Week’. De bedoeling is dat zoveel mogelijk mensen een week lang geen nieuw plastic kopen. Een week zonder plastic … kunnen we dat nog? Zijn er alternatieven?
Waarom zou je zoiets doen, een week zonder plastic? Het helpt immers geen barst, het verandert nauwelijks iets. Zou dat zo zijn? Of zou zo’n week óns kunnen veranderen, zodat wij de wereld kunnen veranderen? Want waar wij ons bewust worden van wat we doen en wat we kopen, kunnen we andere keuzes maken. We kunnen een beweging in gang zetten die plastic rehabiliteert: plastic niet voor eenmalig gebruik en vervolgens afval, maar als kostbare grondstof die alleen als het echt nodig en zinvol is, ingezet moet worden. Wie gaat de uitdaging aan?
Zie ook: Zero Plastic week
voor nuttige en zinvolle tips, zie: zero plastic week: wat kun je doen?
voor een uitgebreid achtergrondartikel en ervaringen van een week zonder plastic, zie: Een week zonder plastic
