Verbondenheid en gastvrijheid

Tussen alle werk rond de feestdagen geniet ik van de voorbereidingen van de feestdagen thuis. De adventsster voor het raam,  de kaarsen – steeds één meer – in de vensterbank, en dan vlak voor Kerst de kerstboom. Dat is na weken van wachten op het licht het hoogtepunt. Er zijn trends in het versieren van kerstbomen. Maar onze boom volgt geen trends, maar heeft een heel eigen stijl. Onze kerstboom is een soort overzicht van ons leven, een samenvatting, een “levensboom”.

Er hangen dingen in uit onze jeugd: een oranje sterretje dat ik als kind kreeg en wat in mijn kindertijd bij ons thuis in de boom hing, en een doorzichtige glazen bal die nog uit de kerstboom van mijn oma komt. Maar er is ook een vogeltje uit de boom van Siebe’s jeugd, en versieringen uit onze studententijd. Ik herinner me nog hoe bijzonder dat was; mijn eerste kerstboompje. Er is ook versiering die wij tijdens vakanties kochten en op kerstmarkten. Er zijn versieringen die mensen voor ons gemaakt hebben: een witte papieren ster die mijn vader voor mij knipte, een kribbetje dat mijn zusje in een walnootdop maakte en sterren en engelen die kerstkaarten gesierd hebben. En natuurlijk ook de kerstversieringen die onze kinderen maakten op de peuterspeelzaal en op de basisschool. Zo vertelt de kerstboom ons levensverhaal en vertelt het van de verbondenheid met vele mensen en plaatsen. Voor mij staat de kerstboom symbool voor het vele goede dat wij in ons leven mogen ervaren, en zo voor een stukje vrede op aarde.

In onze kerstboom branden echte kaarsjes, en in de kerstnacht gaan ze voor het eerst aan. Omdat een boom met echte kaarsjes alleen kan branden als je er bij bent en oplet, is het elke dag een bijzonder moment als de kaarsjes aan gaan. Uit mijn jeugd nam ik de traditie mee om dan samen kerstliederen te zingen. De map die mijn moeder ooit begon is steeds dikker geworden en wordt nog steeds uitgebreid.  We zingen Engelse carols, oud- Hollandse, Franse en Duitse kerstliederen, maar ook nieuwe kerstliederen van Oosterhuis en Barnard. Wat waren al die buitenlandse liedjes vroeger moeilijk voor de kinderen, en nu zingen ze ze moeiteloos mee. Met elkaar kunnen we inmiddels een vierstemmige canon zingen en zo groeien onze mogelijkheden.

Kerst is voor mij zo een echt familiefeest. In de kerstkrant van de Protestantse kerk stond een interview  met ‘kook-dominee’ Han Wilmink. Voor hem is de kracht van Kerst de verbondenheid, de gastvrijheid;  “verbinding met God en met mensen”. Dat spreekt mij aan. De geboorte van een kind is immers bij uitstek een moment waarop mensen verbondenheid ervaren en waarin we gastvrij zijn voor deze kleine vreemdeling die ons leven binnenkomt en voor allen die dat met ons willen vieren. De geboorte van een kind maakt het beste in mensen wakker. Ook verbindt het mensen op een bijzondere manier over grenzen heen: over grenzen van generaties én over grenzen van cultuur en religie. Dat is hoopvol en een grote positieve kracht.

Tot en met 6 januari is het volgens de kerkelijke kalender nog Kerst. Daarna ruimen wij de Kerstspullen op. Maar de verbondenheid en gastvrijheid, laten we die niet inpakken en op zolder zetten. Laten we die vasthouden. Want dan kan de geboorte van het Kerstkind nog heel wat in ons leven en onze wereld veranderen.