donderdag 17 mei 2012

Een gouden penseelstreek


De tijd is precies in seconden, minuten en uren geordend. Elke minuut duurt even lang als de vorige en als de volgende. Maar hoe anders beleven we de tijd. Soms duurt een uur eindeloos, soms vliegt de tijd: in onze beleving is de tijd niet zo gestructureerd en precies als zij in werkelijkheid is.

Inmiddels ben ik thuisgekomen uit Zwitserland. Ik heb familie bezocht, musea bekeken, gewandeld, gelezen, geschreven … er was een overvloed aan tijd. Ik verwonderde mij over al die tijd: dezelfde tijd die ik thuis ook heb, maar zo anders ervaar. De tijd die thuis mijn vijand is, zat meteen de eerste dag als mijn vriend naast mij in de trein. Ze trok met me op op mijn wandelingen en bezoeken en ze schonk me rozen. Maar meteen de eerste dag dat ik weer thuis ben, is er al weer iets met de tijd gebeurd. Want tijdens mijn dagen in Zwitserland waren de dagen lang en had ik alle tijd. Thuis is een dag zomaar voorbij en vraag ik mij ’s avonds vaak ontzet af waar zij gebleven is: al die uren en minuten, het is alsof ik ze niet beleefd heb.

Terwijl ik de wasmachine vul, bedenk ik welke boodschappen ik moet halen. Tijdens de boodschappen pieker ik over wat ik misschien beter tegen mijn tante had kunnen zeggen en maak ik me zorgen of ik straks wel genoeg tijd heb voor de voorbereiding van de weeksluiting die ik vanavond moet houden. Hierdoor haal ik verleden, heden en toekomst door elkaar en maak ik er een grote warboel van. Ik ben wel hier en nu, maar tegelijkertijd dool ik nog rond in het verleden en spook ik al in rond in de toekomst. Door zo steeds met meer dingen tegelijk bezig te zijn, verlies ik het contact met het heden, en zo met de tijd.

In het boek over Benedictijns timemanagement (Denise Hulst) dat ik de afgelopen week gelezen heb, las ik: ‘Dat wat waard is gedaan te worden, verdient gedaan te worden met alle aandacht.’ Die aandacht, zorg en toewijding kun je pas geven als je niet ondertussen in het verleden of in de toekomst rondwaart. ‘Het gericht en geconcentreerd werken aan een taak, zonder bezig te zijn met de toekomst of het verleden, schept verbinding met die taak; er komt kwaliteit in de handeling zelf’. En ik denk dat je de tijd dan ook anders beleeft.

in het Marthahaus in Bern: werk van Alfred Dam 

In het pension waar ik in Bern logeerde, hangen bijzondere schilderijen. Een kunstenaar uit de straat, Alfred Dam, maakt ze: prachtige blauwtinten en dan in het midden horizontaal een dunne gouden streep. Voor mij symboliseert die gouden streep het ‘nu’, “het kostbaarste moment”. Verleden en toekomst zijn beiden eindeloos en oeverloos, maar het heden is alleen maar deze ene streep .. zo smal als één goudkleurige penseelstreek. Terwijl ik daar over doordenk, besef ik dat dat niet altijd zo is. Want het heden is niet van goud op het moment dat je een slechte uitslag krijgt van een medisch onderzoek, of wanneer je hoort dat een geliefde een ernstig ongeval heeft gehad. Maar aan de andere kant nemen wij veel mooie momenten hun glans af, doordat wij nog vast zitten aan het verleden of bang zijn voor de toekomst.

in het Marthahaus in Bern: werk van Alfred Dam 

Dezelfde schilderijen zetten mij vorig jaar ook aan het denken. Ook toen was ik met het omgaan met de tijd bezig. Mijn worsteling met de tijd is niet iets van vandaag alleen, maar iets wat mij al levenslang begeleidt. Een mens is duidelijk nooit uitgeleerd. Alleen al omdat de omstandigheden van je leven ook steeds weer nieuwe eisen stellen en je voor uitdagingen plaatsen. Mijn opgroeiende kinderen, mijn onregelmatige werk, de verstrengeling van werk en privé, mijn creativiteit ... Het is een hele kunst om met dit alles wat nogal chaotisch is en ontembaar, in het heden te leven en de tijd als vriend te ervaren.

Mijn gastvrouw in  het Zwitserse Emmental gaf mij hoop. Want ik kán het wel: meteen al in de trein kwam mijn leven in een andere versnelling. Het is de kunst om iets daarvan vast te houden en een plekje te geven in mijn dagelijks bestaan. En als het lukt, dan ineens is er die gouden penseelstreek!