donderdag 24 mei 2012

Het verticale leven en de ademhaling

Het is al even geleden dat ik afgestudeerd ben. Maar een mens is nooit uitgeleerd. Een mens is steeds in ontwikkeling. En niet alleen dat: ook de wetenschap ontwikkelt zich verder. Er worden steeds nieuwe dingen onderzocht, ontdekt, uitgedacht. En dus weet een mens nooit genoeg en is je diploma altijd iets voorlopigs.

Ouderen hebben vaak het idee dat zij veel weten – en dat is natuurlijk ook wel zo: je doet in de loop van je leven allerlei wijsheid en ervaringen op. Aan de andere kant zijn er altijd weer nieuwe dingen die je niet weet en die jongeren ons kunnen leren. In nieuwe ontwikkelingen in de maatschappij gaan jongeren als vanzelf in mee, maar ouderen moeten er hun best voor doen om bij te blijven. Mijn kinderen houden mij in dit opzicht bij de les en dat is goed.

in 'De Oergong', stiltecentrum
van de Doopsgezinde kerk in Leeuwarden
waar de Vacare-dag gehouden wordt
zie ook  het blog van november 2011
een huis voor bezinning en bezieling

Daarnaast moet ik ook op mijn eigen vakgebied bij de les gehouden worden. Een van de dingen die daarbij helpen zijn studiedagen. Zij brengen nieuwe inzichten, nieuwe inspiratie en nieuwe mogelijkheden. Zo ben ik op een studiedag van Vacare, het meditatienetwerk van de Protestantse kerk, in Leeuwarden. Verbazingwekkend is het dat de groep zo groot is.  Dat zovelen zich bezighouden met deze dingen is bemoedigend, juist omdat meditatie in onze kerk lange tijd buiten beeld geweest is en niet meer vanzelfsprekend deel uitmaakt van het geloof.

In de inleiding is aandacht voor verschillende manieren van meditatie – er zijn veel mogelijkheden en dat is goed, omdat er zoveel verschillende mensen en situaties zijn. Op het programma staat lichaamsmeditatie. Omdat ik zelf een beweeglijk mens ben, spreekt de combinatie van meditatie met beweging mij aan. We lopen door de kerk en zeggen in gedachten, als mantra, passend bij onze stappen: “Ik wandel – in vrede – met God”. Ooit deed ik een retraite in een klooster waar we een dergelijke meditatie buiten in de tuin deden: op bloten voeten. Lange tijd heb ik dat thuis ook elke morgen gedaan. Voor mij was het een bewust begin van de dag, met als motto de bijbeltekst: “Trek je sandalen uit want de grond waarop je staat, is heilig” (Ex. 3:5) Beseffen dat elke dag “heilig” is, dat de dag met God verbonden mag worden en dat je er iets goeds van mag maken; dat is een goede start van de dag. Ik neem me voor er thuis weer mee te beginnen.

Letten op je ademhaling is bij meditatie ook een manier om tot rust te komen. De inleider zegt: ademen is ontvangen en teruggeven.

Beleef de adem als communicatie met de Adem van God.
Inademend ontvang je dankbaar het leven uit zijn hand, 
uitademend vertrouw je dat ook weer aan hem toe.

(Kick Bras in Meditatief leven)

’s Middags is er een workshop over iconen door Ineke Brink & Frea Zigterman van iconenatelier Achaïa in Tolbert. De drie woorden die van belang zijn bij het schilderen van iconen zijn: geduld, overgave en vertrouwen. De inleidster vertelt hoe vaak wij met ons ‘horizontale’ leven bezig zijn, en dat iconen schilderen een manier is om bezig te zijn met ons ‘verticale’ leven; met onze relatie met God. Mooi vind ik die uitdrukking. Voor mij is het niet iconen schilderen, maar houtsneden maken en wandkleden. Iconen schilderen is iets meditatiefs, wat altijd door stilte en gebed begeleid wordt. Voor de iconenschilder zijn er bijvoorbeeld de volgende regels (uit de 16e eeuw, Rusland):

Alvorens met je werk te beginnen, maak het teken des kruises, 
bid in stilte en vergeef je vijanden.
Leg je met liefde toe op ieder detail van de icoon alsof je voor de Heer zelf werkt.
Bid gedurende het werk om je innerlijk te versterken.
Vermijd vooral de ijdele woorden en bewaar het stilzwijgen.

  fragment van de Moeder Gods Vladimirskaja,
 byzantijns, 12e eeuw
bron: Wikipedia

De regels worden besloten met een oproep om de vreugde niet te vergeten: om de iconen, het werk dat je mag doen en het Heilige dat zo zichtbaar mag worden in onze wereld. Het is mooi hoe op deze manier het gewone dagelijkse oftewel het horizontale, en het hogere, het verticale met elkaar verbonden worden. Meditatie mag iets zijn dat niet alleen op aparte momenten gedaan wordt, maar iets dat je gewone leven doortrekt. Net zoals je ademhaling dat doet ……