We staan bij de Zwaan, aan de Maas. Vol ontzag kijken we
naar de drukte op het water. Achter ons klingelt de tram. We zijn net even
uitgestapt uit onze rondrittram, waarop een vriend van ons vrijwilliger-trambestuurder
is. We maken de hele rondrit en hebben voor daarna een heel programma bedacht.
Het is soms vreemd dat je in vakanties vaak naar het buitenland gaat en daarom
sommige beroemde steden in eigen land niet kent.
+verkleind.jpg) |
| de Laruenskerk gespiegeld in de kroonluchter |
We beginnen in de Laurenskerk, verrassend groot en licht. We
raken geïntrigeerd door de invulling van de zijkapellen. Ooit waren dit de
plekken van de heiligen, en na de reformatie zijn deze ruimten doelloos
geworden. Maar hier in deze kerk hebben ze de kapellen een nieuwe functie
gegeven: ze vertellen verhalen over de kerk,
haar geschiedenis en het geloof.
In de eerste kapel zie je hoe de stad in de loop der eeuwen
veranderd is. Maar al eeuwenlang staat de Laurenskerk daar en ziet al die
veranderingen in de stad aan zich voorbijgaan. Eeuw in eeuw uit komen er mensen
de Laurenskerk in om er te bidden, te zingen, te rouwen of te danken.
Vandaag zijn wij het en we lopen van kapel naar kapel. We steken
in de gebedskapel een kaarsje aan. Er gaat ook een oranje lampje branden. Al
die oranje lampjes getuigen van mensen die hier vandaag ook geweest zijn. We
luisteren met een audioboek naar mensen die vertellen over het gebed. Eén van
de audiofragmenten heet ‘wereldgebed’ en verrast me: ik hoor gebeden uit alle
windstreken zoals een gregoriaans gebed, het Onze Vader in vele talen, een jood
die bidt maar ook een hindoe-mantra en een islamitisch gebed. In veel kerken
wordt steeds weer de nadruk gelegd op het verschil tussen de religies, maar
hier ervaar je de verbondenheid in dat universele ritueel dat we bidden noemen.
Een andere kapel is gevuld met boeken. Het herinnert aan de
Librije, de eerste bibliotheek. Wij vinden boeken zo gewoon dat wij nauwelijks
meer beseffen hoe kostbaar ze zijn. Het is een rijkdom dat we van zoveel
gedachten en ervaringen van mensen kennis kunnen nemen en van hen kunnen leren.
In het koor van de kerk hangen drieluiken met foto’s van
religieuze feesten. Ze maken nieuwsgierig en ik klap ze open. Samen met het
audio-boek krijg je een echt sfeerbeeld. Naast Kerst en Pasen ervaar ik zo ook
iets van het hindoeïstische Holifeest en het joodse Loofhuttenfeest.
Verrassend, die aandacht voor de dingen die onze zo verschillende religies
verbindt: naast het bidden ook het feest vieren.
 |
| in de kooromgang van de Laurenskerk |
Een andere kapel vertelt over de verwoesting van de
Laurenskerk in 1940. De film daarbij laat je beseffen hoe krankzinnig het
fenomeen oorlog is: dat mensen bewust elkaars steden bombarderen. De huizen
waar mensen veilig slapen en gezellig samen eten, de straten en pleinen waar de
kinderen spelen in de zon: dit alles verandert plotseling in een grote rokende
puinhoop vol dood en vernieling. De verbondenheid tussen volken, tussen mensen,
kan volledig verdwijnen. In oorlogen zien mensen niet meer de mens in de ander,
maar de vijand.
We lezen het Coventry-gebed:*
Heer,
de haat, die scheiding brengt tussen
volk en volk,
tussen broeders
en zusters,
Heer, vergeef het.
De
hebzucht die de arbeid van mensen uitbuit
en de aarde
verwoest,
Heer, vergeef
het.
Onze onverschilligheid ten opzichte
van het lijden
van daklozen en vluchtelingen,
Heer,
vergeef het.
Daar staan we in die oude kerk en we worden bepaald bij het
Syrische volk, de klimaatsverandering en de problematiek van de daklozen en
vluchtelingen. In al die situaties is verbondenheid geboden. Want we zijn allemaal
mensen – en we zullen het sámen moeten doen.
Uren later komen we de kerk uit. Al die andere musea en
bezienswaardigheden passen niet meer in deze dag. We hebben de hele middag
doorgebracht op een klein oppervlak van die reusachtige stad Rotterdam. Maar we
hebben een brede horizon gekregen, veel gezien en gehoord en stof tot nadenken
gekregen. Dank je wel, oude kerk!
* Het gebed van Coventry is een gebed van vrede en verzoening ontstaan n.a.v.
het Duitse bombardement op Coventry tijdens de Tweede Wereldoorlog. In de ruïne
van deze oude kathedraal wordt elke vrijdag het gebed voor vrede en verzoening
gebeden. Vanuit Coventry is een netwerk opgebouwd van kerken die door
oorlogsgeweld getroffen zijn, waaronder de Laurenskerk in Rotterdam.
