Ons land is zo klein, en toch zijn er zoveel plekken die je
niet kent. Wij zijn onderweg in Twente langs dorpjes met namen waarvan we nog
nooit gehoord hebben: Fleringen, Reutum, Tilligte en Albergen. Ons doel is
Oostmarsum, kunstenaarsdorp vlak bij de Duitse grens.
We lopen er van galerie naar galerie. Schilderijen, maar ook
glaskunst, o.a. van Annemiek Punt. Het zonlicht schijnt door haar glasobjecten
en de kleuren beginnen te leven. Glas is fascinerend materiaal. Door zijn
transparantie heeft het licht vrij spel. Het vonkt en glinstert, straalt en
glanst in het licht. Ik koop een kaart, maar het haalt het niet bij het
origineel. Want een glaskunstwerk is een samenspel tussen het materiaal, de
kleuren en het levende licht.
Het lijkt wel of iedere kunstenaar hier in dit dorp houdt
van vrolijke, heldere kleuren. Ik word er blij van. Wat is dit voor een
bijzondere streek waar kleur zo prominent aanwezig is en de levensvreugde ervan
af spat?
 |
| Ton Schulten, detail van Doorkijk op het stadje 1997 gefotografeerd in het Ton Schultenmuseum |
Midden in het dorp staat een museum met kunst van Ton Schulten. Ook hier schilderijen vol kleur. Het zijn landschappen met herkenbare vormen en toch ook abstract. We leren het verhaal achter deze doeken. Ton Schulten heeft ooit een ernstig auto-ongeluk gehad en enkele dagen in coma gelegen. Toen hij weer terugkeerde in het land der levenden droeg hij een bijzondere ervaring met zich mee: hij had een heel bijzonder licht gezien en dat kon hij niet vergeten.
 |
| Ton Schulten, Zonnebergweg 1998, gefotografeerd in het Ton Schultenmuseum |
Dit licht probeert hij te schilderen – elke dag weer. Hij
begint met schilderen in het donker van de nacht en zo schildert hij naar het
licht toe. Hij hoort dan in de ochtend hoe de vogels gaan zingen van het licht
dat doorbreekt.
Ton Schulten kun je een ‘escapist’ noemen. In het museum is
te lezen wat kunstrecensent Wim van der Beek schrijft: ‘In zijn schilderijen creeërt hij ontsnappingsmogelijkheden. Hij
schildert droomdomeinen die een positief gevoel oproepen. Evenwichtige,
doordacht opgebouwde composities en aangename kleursensaties garanderen
harmonie en voeden het geloof in een betere wereld waar mensen tijdelijk de
harde werkelijkheid en de waan van de dag kunnen ontvluchten.’
Net als de glaskunst van Annemiek Punt geeft het werk van
Ton Schulten ruimte aan het licht. Licht maakt alles anders, zelfs over de
grenzen van ons bewustzijn heen. Dat geeft moed: om in het donker te zingen en
te schilderen van het licht.
 |
| Ton Schulten, detail Naar het licht 1996, gefotografeerd in het Ton Schultenmuseum |
Er is een kinderbijbel die heet: “Het begon met licht.” De
schrijfster Gerrie Huiberts schrijft in het voorwoord: ‘Alles is begonnen met licht, en het zal ook met licht eindigen. Dat
geloof ik.’ Het eerste verhaal begint ze zo: ‘Overal was het donker. Daarom riep God het licht. ‘ Het donker
kreeg zijn grens, het mag niet de baas zijn over het licht. Het laatste verhaal
uit haar bijbel eindigt met het verhaal over de stad die straalt en schittert
omdat het licht van God er schijnt. ‘Wees
niet bang. Houd vol. Alles eindigt met licht.’
Huub Oosterhuis zegt in zijn bekende lied hetzelfde met
andere woorden:
Licht dat ons aanstoot in de morgen,
overdek mij, vuur mij aan,
aanhoudend licht dat overwint,
licht, laatste woord van Hem die leeft.
(fragmenten van Lied 601)
zie: http://www.tonschulten.nl/museum
Ton Schultenmuseum, Ton Schultenplein 1 Ootmarsum
