Wieden, oogsten en mediteren

Wat is het prachtig weer. Ik ben in de tuin en geniet van het voorjaar. In de tuin zijn, betekent bij mij: in de tuin werken. Want ik ben graag bezig en juist dat bezig zijn buiten werkt ontspannend. Dus ik werk, maar het is eigenlijk een vorm van meditatie. Ik ruik de geur van de bloesems en van de aarde. Ik hoor vlakbij de merel rommelen tussen oude bladeren. Ze komt steeds dichterbij en is blij dat ik de grond omwoel zodat zij makkelijker wormen kan vinden. Ik voel de rulle grond en de sterke wortels van de grassen die ik uittrek. Onder de esdoorn zit de poes. Zij komt gezellig in de buurt zitten nu  ik in de tuin bezig ben.

Er is een tijd geweest dat ik dacht dat in de tuin werken net zoiets was als huishouden: in huis bestrijd je het stof en in de tuin het onkruid. Maar inmiddels heb ik bijgeleerd: wieden is heel anders dan stoffen. Want in de tuin is het voortdurend anders. Steeds weer zijn er andere planten die bloeien: sneeuwklokjes in januari, dan de blauwe druifjes en even later de vergeetmijnietjes en de lelietjes der dalen. Ik zie de eerste hommels, de eerste vlinders. Ik zie dvogels werken aan hun nest en af en aan vliegen om hun jongen te voeden. Straks zullen er weer jonge vogels vliegoefeningen doen. En als ik later in de schemer aan het opruimen ben, zie ik vleermuizen vliegen. Zo zijn er steeds weer nieuwe dingen te zien.

Voor mij heeft geloven met verwondering te maken. Daarom is tuinieren voor mij een vorm van meditatie, een manier om mijn geloof te ervaren. Werken, met je handen in de aarde, bepaalt je bij het wonder van het leven en bij de goede gaven van moeder aarde.

Terwijl ik aan het wieden ben, kom ik mooie wilde viooltjes tegen, ereprijs en dovenetel. Vreemd eigenlijk, dat we sommige planten onkruid noemen. Want wat is onkruid en wat niet? In onze tuin komen in het voorjaar honderden kleine esdoorntjes op. Het is geen onkruid: het is het begin van een boom. In dit piepkleine plantje herken je al het blad van de esdoorn. Het is overweldigend hoe groot de levenskracht van zo’n boom is: die overvloed aan vruchten, van nieuw leven. Jammer dat ik ze toch uit moet trekken ... één grote esdoorn is genoeg.

Afgelopen week waren mijn dochter en ik in Stoutenburg, op het kasteel. Daar organiseert het Franciscaans milieuproject:  ‘koken met de seizoenen’. Samen met een groep ga je eerst oogsten in de moestuin. Vervolgens maak je de groente schoon en kook je de maaltijd voor de bewoners en gasten van de gemeenschap. Het is een bijzondere ervaring om je eten eerst te oogsten. Dit keer mogen we witlof uitgraven en brandnetels plukken.

Ik verbaas mij dat er al zoveel te oogsten is, zo vroeg in het jaar. Wat we vanavond eten komt niet per vliegtuig van de andere kant van de wereld en is niet in verlichte kassen gekweekt. Dit is de groente van het seizoen en de groente van hier. Je beseft dan extra dat we in een vreemde wereld leven, want vaak eten wij boontjes uit Marokko en peultjes uit Egypte.  Het het hele jaar door is alles te krijgen. Aardbeien eten we niet alleen in de zomer, maar het hele jaar rond. Ergens vind ik dat jammer: je verliest de ervaring van de seizoenen. En al die kilometers die ons eten maakt, zijn slecht voor milieu en klimaat. Hoe anders gaat het hier op Stoutenburg: eten wat er nu, in eigen tuin groeit.

Samen koken we in reusachtige pannen. De brandnetels worden heerlijke soep, de witlof een ovenschotel. Viooltjes sieren de sla en het smaakt allemaal heerlijk. Hier ervaar ik verwondering om alles wat groeit en zo heerlijk smaakt. Daarbij ervaar ik de verantwoordelijkheid: om zo te leven en te eten dat onze wereld ook een goede plek blijft voor de generaties die na ons komen. Tuinieren en koken met de seizoenen: voor mij heeft het met geloven te maken: verwondering en verantwoordelijkheid gaan hand in  hand.

Sinds 1991 is op Stoutenburg het Franciscaans Milieuproject actief. Doel van het project is het verbeteren van de relatie tussen mens en natuur. De spiritualiteit van Franciscus en Clara van Assisi vormt een belangrijke bron van inspiratie. Het huis Stoutenburg wordt bewoond door een woonwerkgemeenschap met een milieuvriendelijk huishouden en zij kweekt eigen groente en fruit in een ecologische  moestuin. Zie: http://www.stoutenburg.nl/index.html