donderdag 25 juli 2013

Met lijf en leden

Luisteren naar een lezing of een preek doen we vaker. Je luistert geconcentreerd, maakt misschien aantekeningen of je stelt na afloop een vraag. Maar bij onze cursus Keltische spiritualiteit op Iona blijft het daar niet bij. Na elke lezing is er een activiteit: dansen, een bepaalde vorm van meditatie of iets maken.

De lezing appelleert aan ons verstand. De activiteiten verbinden dat met het gevoel en de emoties. Het is wat onwennig: je geloof dansen. Velen doen eerst wat lacherig. Je moet even over een drempel heen. Na een poosje is iedereen serieus en geconcentreerd. Ik merk dat het dansen echt iets toevoegt en de woorden tot leven brengt. Het komt heel dichtbij, omdat je het zelf, lijfelijk, voelt.

wanneer alle tafels en stoelen
weggezet zijn om te gaan dansen
komt er een prachtige Keltische knoop tevoorschijn

Zo is het ook met de meditatie, volgens de Ignatiaanse methode. Daarbij gaat het erom dat je de bijbeltekst niet alleen hoort maar er deel van uit maakt. Met behulp van je verbeeldingskracht hoor je de geluiden, ruik je de geuren en word je zelf deel van het verhaal. We lezen een tekst over een wonderbare visvangst (Johannes 21: 1-14) en het is bijzonder om te horen hoe ieder zich in een andere rol in leeft. Het oude verhaal komt tot leven en is ineens heel actueel.

Een andere middag staan we naast de grote zaal waar de lezingen gehouden worden in de tuin in het gras. We gaan samen een mandala maken. Er liggen takken, schelpen, stenen, zeewier, rietstengels en ander materiaal klaar. Van een lang touw en een stokje maakt de inleidster een soort passer en ze trekt een grote cirkel in het gras die ze markeert met kiezelstenen. In deze cirkel gaan we de vier elementen uitbeelden. Ook hier zijn we wat onwennig en moeten we op gang komen. Maar even later loopt ieder druk rond, drapeert wier, schikt schelpen of veren. Er ontstaat zomaar een prachtig geheel.

mandala maken in de tuin

Waardeloos materiaal verandert voor onze ogen in een kunstwerk. En de inbreng van al die verschillende mensen vormt samen een mooi geheel. Is het zo in onze maatschappij niet veel vaker?

de mandala is klaar

Bij de evaluatie van de week worden het dansen en het mandala maken als hoogtepunten van de week genoemd. Juist mensen die erg sceptisch waren, blijken er iets aan beleefd te hebben.

Leren doe je niet alleen met je hoofd, maar ook met je handen en je  hart. Zo is dat ook met geloven. Naast een preek, mogen er ook rituelen en creatieve opdrachten zijn. Zo komen de woorden tot leven en werken ze door in onze beleving en in ons eigen bestaan.

Geloven kan niet alleen met de oren, maar mag juist ook met lijf en leden. In het protestantisme waren rituelen lange tijd wat op de achtergrond geraakt. Op Iona ervaar ik hun kracht en zeggenschap. We kunnen ook met lijf en leden geloven!