Op een regenachtige dag reizen Siebe en ik over twee pontjes
naar Megen om een excursie van onze gemeente voor te bereiden. Wij waren
allebei al eens een poosje in het Franciscanerklooster in Megen en onder de
indruk van de ‘Hof van lof’; de kloostertuin. Omgeven door kloostermuren ligt
daar al meer dan 350 jaar de grote tuin van het klooster. Er is een kleine
begraafplaats van de monniken en vroeger werd de kloostertuin verder als
moestuin gebruikt. Eeuwenlang groeiden er bieten, boontjes en sla. De monniken
aten hun eigen groente en aardappelen.
Inmiddels is de tijd veranderd en zijn er veel minder
monniken in Megen. Een moestuin hebben de broeders niet meer. Maar wat doe je
dan met zo’n grote tuin? Zo ontstond het idee om er een siertuin van te maken
die iets over geloof vertelt: een bezinningstuin vol verhalen en symboliek. Een
groep vrijwilligers onderhoudt de tuin en wij krijgen een rondleiding.
.jpg) |
| Hof van Lof met op de achtergrond het Franciscaner klooster |
Van oorsprong is de tuin aangelegd in kruisvorm. Er zijn
twee hoofdpaden die de tuin in vier grote rechthoeken verdelen. In twee daarvan
zijn bijzondere borders aangelegd zoals een bijbelborder, een liturgieborder,
een kerkgeschiedenisborder en een gedachtenisborder.
Veel planten hebben een naam die verwijst naar een
bijbelverhaal. In Brabant hebben veel planten volksnamen die verwijzen naar
heiligen. In sommige borders zijn de kleuren van de bloemen belangrijk, zoals in
de liturgieborder. Elke plant in deze tuin heeft een eigen verhaal.
In de bijbelborder zijn bijvoorbeeld Jacobsladder en
Aronskelk te vinden. In de liturgieborder zijn in het gedeelte van Kerst de
kerstroos (Helleborus niger) te vinden en Lievevrouwebedstro. In het deel van
Pasen vinden we distels als symbool van lijden en de mierikswortel die verwijst
naar het joodse paasfeest. In de symbolenborder staat de lelie als symbool van
de onschuld en de passiebloem als symbool van het lijden. Wat zijn er veel
planten waarbij je een link naar het geloof of de bijbel kunt leggen.
Wat mij het meest raakt is de gedachtenisborder. Hierin zijn
de bloemen stille getuigen van bijzonder mensen die ons voorgingen. Er is
gezocht naar planten die passen bij deze mensen die niet vergeten mogen worden.
Bijzonder is, dat niet alleen aan de traditionele heiligen is gedacht, maar ook
aan mensen uit andere tradities zoals Menno Simons en Luther en aan mensen van
deze tijd zoals Bonhoeffer en bisschop Romero. Voor ML King staan er witte en zwarte
tulpen door elkaar, voor Dag Hammarskjöld wit duifkruid en voor frère Roger van
Taizé witte onschuld. De zonnebloem verwijst naar Franciscus, vanwege zijn
Zonnelied. Het is mooi hoe door die planten verhalen tot leven komen en hoe
bijzondere mensen ineens present zijn. Gewone plantjes worden ineens veelzeggend
als je ze verbindt met bijzondere mensen en verhalen.
Dat er in deze oude kloostertuin ook ruimte is voor mensen
uit andere tradities is bemoedigend. Onze rondleidster vertelt dat er nog
gezocht wordt naar een plant die verwijst naar de Islam. Want zoals op deze aarde
iedere plant op zijn eigen wijze zich op de zon richt en groeit en bloeit, zo
richten ook de verschillende geloofstradities zich ieder op eigen wijze op
dezelfde God.
.jpg) |
| Franciscus van Assisi gemaakt door Frederick Franck (1998) |
Midden in de tuin staat een beeld van Franciscus met een
zwerm vogels. Zijn Zonnelied, zijn loflied op de schepping, klinkt hier in elke
bloem en plant. Moeder aarde wordt hier
recht gedaan: in de tuin wordt bewust ruimte gegeven aan insecten, wilde
planten en vogels. Er worden geen bestrijdingsmiddelen gebruikt en niet alle
onkruid wordt gewied. Zo wil het een
gastvrije plek zijn waar moeder Aarde de lof van haar Schepper mag zingen. En
daarmee is deze tuin symbool voor hoe onze wereld bedoeld is: als een gastvrije
plek onder de zon waar ieder op eigen wijze mag groeien, bloeien en vruchtdragen.
