maandag 7 maart 2011

Dwars door storm en duisternis

Tijdens mijn wandelingen door het dorp in het Emmental kom ik langs de kerk, die tot mijn verrassing open is. In de kerk staat nog een kerstboom: slank, open en licht is hij, een echte, uit het bos, onregelmatig en een beetje scheef, maar  hij hangt vol met engelen van stro. Het geeft een welkom gevoel, daar in die lege kerk, zo’n wolk van engelen .. Ik denk achteraf dat er een van die engelen op mijn schouder is gaan zitten toen ik naar buiten ging want ik had daar in dat dorp heel bijzondere dagen vol licht, vol verwondering, vol rijke uren.

Die zondag zal een vrouwelijke predikante voorgaan. En zo klim ik op deze mistige zondagmorgen de weg omhoog naar de kerk, tijdens het gebeier van de klokken. Bij de deur geeft de predikante, een heel jonge vrouw, ieder een hand. Voor in de kerk was een soort jazz-band aan het oefenen. De engelen lijken verheugd dat ik teruggekomen ben, en ik ben benieuwd wat ik daar mee zal krijgen die morgen …

Als predikante ga ik niet alleen zelf regelmatig voor in kerkdiensten, maar ga ik ook graag in andere gemeenten en andere kerken op zondag naar de kerk. Soms bepaalt zo’n dienst me bij die kanten van de kerk die ik moeilijk vind, maar vaak doe ik er ideeën op waar ik in mijn eigen situatie en op mijn eigen manier weer mee verder kan. En zo zit ik daar in die dorpskerk in het Emmental en weet niet wat ik kan verwachten. Doordat ik zelf Zwitserse ben, is de taal mij vertrouwd. Pas als je een taal kent, je er de nuances in begrijpt en als je je er thuis in voelt, kan je door de taal geraakt worden. Hoewel Nederlands de taal is waarin ik mij het beste uit kan drukken, is het Duits of het Zwitserse dialect daarbij, voor mij een taal die duidelijk drager is van emoties en ervaringen. Dat maakt dat ik hier anders zit, dan ik een kerk in Frankrijk of Denemarken, waar ik meer toeschouwer ben dan echt deelnemer.

De jonge predikante heeft als tekst een gedeelte uit Matteus 14 (22-32) waarbij Jezus tijdens een nachtelijke storm over het water loopt en Petrus dat ook wil en zelfs kán, totdat hij beseft hoe hard het waait. Dergelijke Bijbelverhalen kunnen tot grote misverstanden leiden, wanneer de symboliek ervan niet duidelijk wordt, en niet duidelijk is in welke context het geschreven is. Op bijzondere wijze neemt de predikante ons het verhaal in en wordt het niet een vreemd verhaal uit een verre tijd, maar gaat het over óns, hier en nu. De storm staat voor een crisistijd in je leven, waarin je hetzelfde  bange gevoel kunt hebben als de leerlingen in het kleine bootje tussen de hoge golven. Het lopen op het water staat voor het bedwingen van het kwade.  Wij willen dat ook, maar wij geven de moed vaak op en voelen ons machteloos en denken dat we het niet kunnen. Bijzonder in het Bijbelverhaal is dat Jezus er vertrouwen in heeft dat Petrus het kan, en dat hij het ook kan .. totdat hij bang en onzeker wordt. Is dat in onze levens niet ook vaak zo, dat we niet durven en het dus niet kunnen?

De muziek van de band is luistermuziek, en daarin kun je de golven van de storm horen, de angst van de leerlingen daar alleen op het wilde water, maar ook iets van vertrouwen en rust.

Later in de dienst worden de namen genoemd van hen die afgelopen week overleden zijn. Voor ieder van hen wordt een kaars aangestoken. Ik vind dat een bemoedigend gebaar, deze zichtbare plaats die deze mensen vanmorgen krijgen door middel van dit levende lichtje.  Hoewel ik deze mensen niet ken, zijn het zo geen ‘huishoudelijke mededelingen’, maar maken zij deel uit van de kring waar ik deze morgen ook in sta.

En zo sta ik een uur later weer buiten, in de mist.. maar ánders dan ik binnengekomen ben. Ik ben geraakt, ik heb inspiratie gevonden, ik heb dingen meegekregen om over na te denken en ik ben bemoedigd: ook ik kan over het water lopen, ik mag durven! Dit neem ik mee naar huis, en ik besluit om deze inspiratie in mijn eerstvolgende kerkdienst door te geven. En terwijl ik begin aan  mijn wandeling breekt langzaam de zon door.