maandag 14 maart 2011

Eeuwigheidswaarde

Dit keer een inspiratiedag in Leiden. We beginnen met Japanse prenten van Hokusai in het Sieboldhuis. ik weet weinig van Japan, maar deze prenten zijn houtsneden en dat is een van de technieken die ik beoefen. Maar wat zijn ze anders, deze prenten; heel gedetailleerd en met transparante verf, als een aquarel. vol bewondering bekijk ik de uitgesneden houten plaat die tentoongesteld is: zo fijn uitgesneden… We zien een map waarin zo’n druk helemaal in fases te zien is, waarbij de basisdruk in zwart-wit in 31 kleuren opgevuld is. Zoveel werk …..

Twee thema’s spreken mij het meest aan: allereerst de serie houtsneden van de berg Fuiji, steeds vanuit een ander gezichtspunt. En dan vooral de houtsneden waarbij de berg groots de hele prent vult. (zie de prent van Hokusai die hieronder is weergegeven). En dan de watervallen, waarbij het water in vele druppels opspat. In deze andere en onbekende wereld en cultuur is er toch die verbondenheid in de verwondering over de bergen. 


Na de Japanse houtsneden gaan we nog naar het Rijksmuseum voor Oudheden. We zien sieraden van bedoeïenen uit Marokko en Egypte, met veel zorg gemaakt. Glanzend zilver, glinsterende kralen en rinkelende belletjes .. het zijn sieraden die ik zo zou willen dragen. Het dragen van sieraden verbindt de  heel andere levens van deze woestijnvrouwen en mijn leven.

In de afdeling over het Oude Egypte zijn er doorschijnende albasten bekers, houten miniaturen van de dagelijkse dingen en reliëfs in steen. Prachtig zijn de vogels, de veren van de vleugels, de koe met het kalf; alles in die dode steen van een ongekende levendigheid. Ik zie het voor me, hoe die steenhouwer geconcentreerd en aandachtig aan het werk is in de warme zon, duizenden jaren geleden ….Als ik een poosje zit te kijken naar een reliëf van een optocht zie ik tussen allemaal mannen met baarden ineens een vrouwenfiguur met een kind op haar schouder en een kind in een soort draagzak op haar rug. Naast alle grootse en overweldigende dingen en naast alles wat toen zo ánders was, komt zoiets ineens heel dichtbij. Onze tijd is zo anders, maar er zijn ook zoveel dingen die die verre tijd van toen en onze tijd met elkaar verbinden.

Het is een bijzonder idee, dat mensen zo hun best gedaan hebben om mooie dingen te maken. Vol zorg, aandacht en vakmanschap… Hoe anders is onze tijd, waarin we omgeven worden door dingen die in fabrieken met duizenden zijn geprint, uitgestanst, of door dingen die bedoeld zijn om weer weg te gooien.

De menselijke creativiteit en het vakmanschap – dat verbindt die Japanse houtsnijder, de bedoeïenen zilversmid en de Egyptische steenhouwer. Allemaal mensen die iets moois zagen in de wereld om hen heen, en dit met hun handen gestalte gaven. En nu, honderden of zelfs duizenden jaren latere, zie ik wat zij maakten, en het raakt mij.

Zo maken wij deel uit van dezelfde wereld en hetzelfde mens-zijn. Zo stijg ik even boven mijzelf uit in een verbondenheid die duizenden jaren omspant. Kunst heeft eeuwigheidswaarde …