Verrassingen in de berm

Vandaag fiets ik langs de meest prachtige bloemenborders, vol uitbundig bloeiende planten. Rode klaprozen, blauwe korenbloemen, witte margrieten en nog allerlei bloemen die ik niet bij naam ken. Eigenlijk zijn dit geen borders maar bermen. Vroeger werden die kort gehouden, steeds gemaaid. Het zag er dan netjes uit, maar meer ook niet. Nu zijn de bermen vaak kleine natuurwonderen geworden. Gewoon boodschappen doen, naar het zwembad fietsen of naar een dorp verderop wordt tot een natuurbelevenis.

Onze zoon woont in Leiden en gaat vaak naar de botanische tuin. Inmiddels ben ik er ook al een paar keer met hem geweest. Het is bijzonder wat daar aan exotische planten en bomen is  te zien: veel soorten palmbomen, honderden soorten vleesetende planten, kleurige planten in de vernieuwde tropische kassen.  De natuur biedt een ongekende variëteit. Dat is wereldwijd het geval, maar zelfs gewoon hier bij ons in de berm. Veel planten die in de berm groeien, halen we uit onze tuin het is onkruid. Klaprozen en korenbloemen stonden vroeger tussen het koren, maar door de veranderingen in de landbouw komen ze tussen het graan niet meer voor.

Gelukkig staan ze nu in de bermen. De bermen worden vanwege de bezuinigingen minder vaak gemaaid. Zo zie je dat soms bezuiniging een nieuwe kans biedt. Ik vind dit geen achteruitgang, maar vooruitgang. Want al dat prachtigs dat je nu in de bermen ziet, is gratis en voor niets. Veel van die wilde planten staan al jaren op de rode lijst van bedreigde wilde plantensoorten.

Onlangs was ik op Schiermonnikoog bij ‘De wilde Akelei’, een kleine kwekerij. De kweker stekt en zaait wilde Nederlandse planten. Ze hebben poëtische namen zoals Guichelheil en Kaasjeskruid. Het is in de volksmond ‘onkruid’, maar het zijn eigenlijk mooie planten met prachtige bloemen. Waarom trekken we die planten uit en maaien we ze af? In onze bermen en in onze tuin kunnen we ervan genieten. Inmiddels staat er dus kaasjeskruid in mijn perk en staan er bijzondere kruiden in mijn kruidentuin.

in kwekerij 'De wilde Akelei'
foto: site van De wilde Akelei

De berm is altijd onbelangrijk: het gaat immers om de weg. De berm is een onbeduidend stukje overschietende grond langs de weg. Alledaagser en gewoner kan het niet. Maar juist die bermen herbergen zulke prachtige natuur. Een tijdje geleden verscheen het boek: ‘God in de berm’ van Henk Vijver. Op de achterkant staat: ‘God lijkt uit het centrum van onze samenleving verdwenen. Als mensen God nog tegenkomen, dan is dat in de marge, in de berm van het bestaan.’  God in de berm wil zeggen: zoek God niet in opvallende en grootse dingen, maar in de alledaagse werkelijkheid van het gewone bestaan.

Terwijl ik daar fiets, langs de berm, denk ik aan dat boekje. De berm is misschien niet iets verhevens, maar is er altijd, overal waar je gaat. De berm begeleidt ons op al onze wegen en zit vol verrassingen. Wie weet wat voor prachtige bloemen je er vindt .. of zelfs God!


voor de wilde planten kwekerij op Schiermonnikoog zie: http://www.dewildeakelei.nl/

kwekerij De wilde Akelei,
foto: Henno Hogervorst