Als de dag van gisteren herinner ik het mij: achter het vakantiehuisje in het Binntal in Zwitserland lagen alle stenen die ik in de vakantie opgeraapt had. Ik wilde ze allemaal naar huis nemen, maar wij waren met de trein en dat kon dus niet. Het kostte mij heel wat gepieker om te kiezen welke stenen ik daar zou achterlaten.
Soms vervloek ik mijn verzamelwoede. Bijvoorbeeld onlangs bij onze verhuizing. Ik heb heel wat dingen weggedaan en nam me heilig voor mijn leven te beteren. Ik lees boeken over onthechting en over ‘bezit als ballast’. En toch: het zit in mij, dat verzamelen. Niet omdat ik aan bezit mijn zelfvertrouwen ontleen of omdat het een statussymbool voor mij is. De stenen die ik in het Binntal opraapte waren in de ogen van anderen waardeloos, maar in mijn ogen een prachtige schat. Het verzamelen heeft bij mij te maken met verwondering, met het genieten van de vele mooie dingen op de wereld.
Ik weet het wel: niet alles wat je mooi vindt, hoef je zelf te hebben en je kunt je een vakantie ook herinneren zonder zoveel mee naar huis te nemen. En toch: heel vaak komt mijn verzamelwoede van pas. Want in mijn vak kunnen allerlei voorwerpen helpen om de abstracte dingen van geloof en spiritualiteit meer tastbaar en concreet te maken. Na de verhuizing greep ik al meermalen mis: die grote dennenappels uit Frankrijk en die schaal met kokkels uit de Waddenzee had ik in een bui van verhuis-opruimwoede weg gedaan.
 |
| kasteel Singraven bij Denkamp |
Nu zijn we op vakantie in Twente. Hier geen stenen of schelpen: dat scheelt. Wel zijn er andere prachtige dingen te zien. Zo krijgen we een rondleiding door kasteel Singraven. Het huis is niet meer bewoond, maar alle kasten zijn gevuld. De laatste eigenaar was namelijk een verzamelaar. Niet van stenen en schelpen, maar van porselein, schilderijen en boeken. Het is bijzonder hoe hij dingen uit een bepaalde periode verzameld en bij elkaar gebracht heeft. Samen met een groep toeristen kijken wij onze ogen uit. De vazen passen bij de kasten alsof ze er voor gemaakt zijn. De tafel is fraai gedekt met prachtig servies en bestek. Uit alles wat in dit huis verzameld is, spreekt liefde voor de schoonheid die er in deze dingen is. Voor dhr van der Laan was verzamelen zijn levensvulling en levensdoel. Ook hij deed het denk ik niet vanwege de status: hij had zelden bezoek. Maar hij omringde zich graag met mooie dingen en genoot daarvan.
 |
| wonderkamers in museum Natura Docet in Denkamp |
Later op de middag zijn we in museum Natura Docet in Denekamp. Dit is ontstaan uit de verzameling van schoolmeester Bernink. Er zijn kasten vol schelpen, stenen, vlinders, opgezette dieren en wat niet al. ‘Wonderkamers’ zijn het. Want met deze verzameling wilde meester Bernink iets laten zien van zijn fascinatie voor en verwondering over de natuur. Er hangt een groot bot, waar in gekerfd is:
‘Wilt ghy weten dat dit is uyt een walvis het schouwerbladt’
 |
| schouderblad van een walvis |
Ik begrijp ze zo goed, die verzamelaars. En ik ben blij dat ze er waren en dat ze niet teveel boeken gelezen hebben over onthechting en bezitloosheid als ideaal. Want hun verwondering is nu nog voelbaar: het spreekt uit hun verzameling en zo delen zij die verwondering postuum nog met velen.
