Er zijn er honderden van. En nog wel mooiere dan deze. Want
hier geen beroemde fresco's of glas-in-lood ramen. Dit is zomaar een oud
Romaans kerkje in Frankrijk.
De muur zit vol vochtplekken, de vloertegels liggen scheef
en vele zijn gebroken. De stoelen hebben witte 'sokjes' aan: ze hebben in het
water gestaan. Voor in de kerk is een eenvoudig, grijs geschilderd altaar. Hier
geen uitbundige kleuren, geen glans van goud of zilver.
In al zijn eenvoud en haveloosheid is dit kerkje mij
bijzonder dierbaar. Het staat vlak bij Taizé, op loopafstand. Als ik een week
in Taizé ben, is dit een plek waar ik graag kom.
Hier is het stil. En terwijl ik hier zit, in de koele beschutting
van deze kleine kerk, realiseer ik mij wat dit voor plek is. Want in dit kerkje
zijn in de loop der eeuwen vele pasgeborenen gedoopt, zijn huwelijken gesloten
en rouwdiensten gehouden. Op de grond getuigen grote stenen platen daarvan.
Deze grote stenen grafplaten zijn erg afgesleten, maar je kunt soms nog een
naam of een jaartal lezen, bijvoorbeeld 1687 en 1776. Hier kwamen én komen
mensen met hun geluk en met hun verdriet. Hier is gelachen en gehuild, hier
zijn vreugde en verdriet gedeeld.
Ook in Frankrijk is de ontkerkelijking groot. Deze kerken
zullen weinig meer gebruikt worden en nog maar zelden vol zitten. Toch is een
plek als deze, ook en juist in onze tijd zó nodig: een plaats van stilte. Van
ervaren dat je niet alleen bent, plekken waar je iets van de nabijheid van iets
groters en hogers kunt ervaren. En dan niet in de dogma's en de regels, de
pracht en de praal – maar in de eenvoud van de stilte.
Op het altaar staat een bos bloemen en brandt een lichtje.
Iemand zorgt daarvoor met liefdevolle aandacht. De deur staat overdag altijd
open. Je hoeft hierbinnen niks. Niemand die hier iets van je verlangt of
verwacht, enkel dat je de stilte respecteert. Maar hier, in deze stilte is
ruimte. Voor jou, voor je vragen, je emoties, je wanhoop en je hoop, je angst
en je vertrouwen.
Van mij hoeven mensen niet in allerlei dogma's te geloven of
aan allerlei kerkelijke regels te voldoen. Maar wat zou het mooi zijn als dit
soort eeuwenoude plekken toch bewaard bleven. Als er ruimte blijft voor stilte,
voor bezinning, voor het verlangen.
De kerk heeft vaak fouten gemaakt, veel beperkte
mensenkennis tot eeuwige dogma's verheven, veel mensen gekwetst en afgewezen.
Maar zij was ook de hoedster van de stilte, zij geeft ruimte aan vragen van
het 'waarom' en 'waartoe'. In onze
drukke, volle tijd nog nét zo nodig als vroeger … of misschien wel méér nodig
dan ooit.
